
سر خشایارشا و آماستری، ششمین شاهنشاه هخامنشی بود که از سال ۴۲۴ تا ۴۶۵ پیش از میلاد فرمانروایی کرد. او تعدادی معشوقه داشت و چون فرزندانش را از چندین همسر داشت، بین آنها تفرقه ایجاد شد. او پس از کشتهشدن پدرش خشایارشا و برادرش داریوش، به عنوان نخستین جانشین قانونی پادشاهی، با وجود برادر بزرگترش ویشتاسپ که ساتراپ بلخ بود، به یاری اردوان، فرمانده گارد جاویدان، بر تخت پادشاهی نشست. اردوان بهطور موقت او را بر تخت نشاند و خود قصد داشت در زمان مناسب او را نیز از میان بردارد. اردشیر از این توطئه آگاه شد و پیش از عملی شدن آن، اردوان و پسرانش را کشت و خود را شاهنشاه خواند و ۸ سال پادشاهی کرد. در سال ۴۶۵ پیش از میلاد، اردشیر یکم پس از کشته شدن پدرش خشایارشا و برادرش داریوش، که وارث قانونی بود، با یاری اردوان بر تخت شاهی نشست. یکی از نخستین کارهای اردشیر، تغییر نام خود بود؛ نامی که به معنای «قدرت از راه ارته (عدالت) برقرار میشود». این کار بهخاطر تمایل او به بزرگداشت ارزشهای سیاسی-مذهبی «راستی» و مشروعیت خاندان بود. در ۴۶۴ پیش از میلاد، اردشیر به بازنگری در سازماندهی کشور پرداخت و همه نزدیکان وفادار خود را بهعنوان ساتراپ منصوب کرد. اما برادرش، ویشتاسپ، که ساتراپ باکتریا بود، با یاری اشراف باکتریا نقشهای برای تصرف تاجوتخت کشید و شورش کرد. با این حال، در دو جنگ شکست خورد و کشته شد.